การติดตั้งคาปาซิเตอร์ตามมาตรฐาน วสท. 022001-22
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นภดล วิวัชรโกเศศ
มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย พ.ศ. 2564 (วสท. 022001-22) ได้กำหนดหลักการติดตั้งคาปาซิเตอร์เพื่อปรับปรุงค่าตัวประกอบกำลังไฟฟ้า หรือค่าเพาเวอร์แฟคเตอร์ (Power factor, PF.) ในระบบจำหน่ายไฟฟ้าแรงต่ำ (พิกัดแรงดันไม่เกิน 1,000 โวลต์) ให้เกิดความปลอดภัยในการใช้งาน โดยมีรายละเอียดที่สำคัญตามที่ระบุไว้ในบทที่ 6 บริภัณฑ์ไฟฟ้าดังนี้
การติดตั้งคาปาซิเตอร์และวิธีคายประจุ
คาปาซิเตอร์ที่ติดตั้งในระบบไฟฟ้าแรงต่ำต้องจัดให้มีวิธีการคายประจุ เมื่อปลดคาปาซิเตอร์ออกจากวงจรไฟฟ้า ซึ่งแรงดันตกคร่อมคาปาซิเตอร์ต้องลดลงเหลือไม่เกิน 75 โวลต์ ภายในระยะเวลา 3 นาทีนับจากเวลาที่ปลด โดยใช้วงจรคายประจุที่ต่ออยู่อย่างถาวร หรือใช้ชุดอุปกรณ์คายประจุที่จะต่อเข้ากับขั้วของชุดคาปาซิเตอร์ชนิดแบบอัตโนมัติ เมื่อปลดคาปาซิเตอร์ออกจากแหล่งจ่ายไฟฟ้าเท่านั้น ห้ามใช้สวิตช์หรือระบบควบคุมวงจรคายประจุชนิดด้วยมือ
ตัวนำหรือสายไฟในวงจรคาปาซิเตอร์
ขนาดตัวนำหรือสายไฟของวงจรคาปาซิเตอร์ (Iz) ต้องมีค่าความสามารถในการนำกระแสของสาย (ขนาดกระแส) ไม่น้อยกว่า 1.35 เท่าของพิกัดกระแสคาปาซิเตอร์ หากกรณีที่คาปาซิเตอร์ต่อกับวงจรมอเตอร์โดยตรง (Compensation by individual or sector) มาตรฐาน วสท. 022001-22 ยังระบุเพิ่มเติมว่า ตัวนำหรือสายไฟของวงจรคาปาซิเตอร์ต้องมีขนาดกระแสไม่น้อยกว่า 1/3 ของขนาดกระแสของสายวงจรมอเตอร์ด้วยเช่นกัน
พิกัดกระแสของเครื่องปลดวงจรคาปาซิเตอร์
วงจรคาปาซิเตอร์ต้องติดตั้งเครื่องปลดวงจรในทุกสายเส้นไฟของคาปาซิเตอร์แต่ละชุด และต้องปลดทุกสายเส้นไฟพร้อมกัน โดยพิกัดกระแสของเครื่องปลดวงจรต้องไม่น้อยกว่า 1.35 เท่าของพิกัดกระแสของคาปาซิเตอร์ ซึ่งปกติวิศวกรไฟฟ้าจะออกแบบและกำหนดให้ใช้เครื่องปลดวงจรชนิดแมกเนติกคอนแทคเตอร์ โดยพิจารณาเลือกใช้อุปกรณ์จากขนาดพิกัดกระแสเป็นประเภท AC-6b (Switching for capacitor banks)
การป้องกันกระแสเกินของวงจรคาปาซิเตอร์
ในส่วนของการป้องกันกระแสเกินของวงจรคาปาซิเตอร์ มาตรฐานทางไฟฟ้าฯ กำหนดไว้ว่าต้องติดตั้งเครื่องป้องกันกระแสเกินที่ตัวนำทุกสายเส้นไฟของคาปาซิเตอร์แต่ละชุด (Bank) โดยพิกัดหรือขนาดปรับตั้งของเครื่องป้องกันกระแสเกินต้องให้ต่ำที่สุดเท่าที่จะให้คาปาซิเตอร์ชุดนั้นต่อใช้งานได้ แต่ต้องไม่มากกว่าขนาดกระแสของตัวนำวงจรคาปาซิเตอร์ และคาปาซิเตอร์ที่ติดตั้งในระบบแรงต่ำต้องมีการต่อลงดินโดยการติดตั้งสายดินที่เปลือกโลหะของคาปาซิเตอร์ทุกตัวที่ติดตั้ง
หากวิศวกรไฟฟ้า หรือช่างไฟท่านใดต้องการตู้ไฟ หรือรางเก็บสายไฟคุณภาพดี ตรงตามมาตรฐาน สามารถดูรายละเอียด หรือสอบถามข้อมูลสินค้าได้ที่ KJL LINE Official Account: @KJL.connect
