เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า ทำไมระบบไฟฟ้าในบ้านของแต่ละประเทศถึงมีความแตกต่างกัน บางประเทศใช้ระบบ 110 โวลต์ (V) แต่บางประเทศใช้ระบบ 220 โวลต์ และทำไมเราถึงไม่นิยมใช้ไฟฟ้ากระแสตรง ทั้ง ๆ ที่มีความปลอดภัยสูงกว่า บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับกำลังไฟ และระบบกระแสไฟฟ้า ว่ามีกี่แบบ แต่ละแบบมีข้อดีข้อเสียอย่างไร และในประเทศไทยใช้ระบบไฟบ้านกี่โวลต์?
โดยหลักแล้ว ไฟฟ้าสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่
โดยไฟฟ้าสถิต เกิดจากการสะสมประจุไฟฟ้าบนวัตถุชั่วขณะ มักพบในธรรมชาติ เช่น ฟ้าผ่า หรือเกิดขึ้นจากการเสียดสี เช่น การถูลูกโป่งกับผ้าขนสัตว์
เกิดจากการเคลื่อนที่ของประจุไฟฟ้าอย่างต่อเนื่อง และยังสามารถจำแนกย่อยออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่
เป็นระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าคงที่ มักพบได้ในแหล่งกำเนิดไฟฟ้าขนาดเล็กที่สามารถเก็บประจุได้ เช่น แบตเตอรี่ ถ่านไฟฉาย ไดนาโม และโซลาร์เซลล์ เป็นต้น อีกทั้งยังเป็นระบบไฟฟ้าที่ใช้ในเครื่องใช้ไฟฟ้าหรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ เช่น โทรศัพท์มือถือ ริโมตคอนโทรล หรือไฟฉาย ให้สามารถทำงานได้
ไฟฟ้ากระแสตรงจะไหลไปในทิศทางเดียวกันอย่างสม่ำเสมอ ในรูปแบบเส้นตรง จากขั้วบวกของแหล่งกำเนิดไฟฟ้า ผ่านเข้าไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้า และวิ่งกลับเข้าไปยังขั้วลบของแหล่งกำเนิดไฟฟ้าเพื่อให้ครบวงจร
เนื่องจากไฟฟ้ากระแสตรงมีการไหลไปในทิศทางเดียว ไม่เหมือนกับไฟฟ้ากระแสสลับที่มีการไหลเป็นรอบ (Cycle) ไฟฟ้ากระแสตรงจึงไม่มีความถี่ (ความถี่ = 0)
เป็นระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าเปลี่ยนแปลงค่าไปมาอย่างต่อเนื่อง สลับระหว่างค่าบวกและค่าลบ เหมาะสำหรับการส่งกระแสไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าไปยังอาคารบ้านเรือนต่าง ๆ เนื่องจากมีความเสถียร และสามารถเดินทางได้ไกลกว่าระบบไฟฟ้ากระแสตรง
ไฟฟ้ากระแสสลับ จะไหลไปในสองทิศทางสลับกัน ออกจากทั้งขั้วบวกและขั้วลบของแหล่งกำเนิดไฟฟ้าเป็นจังหวะ ทำให้เกิดคลื่นความถี่เป็นรอบ (Cycle)
ความถี่ที่เกิดขึ้นจะมีหน่วยวัดเป็นเฮิรตซ์ (Hz) หรือจำนวนรอบคลื่นต่อวินาที โดยความถี่ของไฟฟ้ากระแสสลับจะแบ่งออกเป็น 2 ระบบ ได้แก่ 50 เฮิรตซ์ ซึ่งเป็นมาตรฐานดั้งเดิมที่นิยมใช้ทั่วโลก และ 60 เฮิรตซ์ ซึ่งเป็นมาตรฐานใหม่ที่นิยมใช้ในโซนทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้
ตามมาตรฐานไฟบ้านทั่วโลกในปัจจุบันจะนิยมใช้ ไฟฟ้ากระแสสลับ ขนาดแรงดันไฟฟ้าตั้งแต่ 110 - 240 โวลต์ ซึ่งเป็นปริมาณแรงดันไฟฟ้าที่เพียงพอสำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้าในครัวเรือนแทบทุกประเภท
ปัจจุบัน กระแสไฟฟ้าที่ใช้ตามบ้านในประเทศไทยจะเป็นระบบไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) แบบ 1 เฟส 2 สาย แรงดันไฟฟ้า 220 โวลต์ ความถี่ 50 เฮิรตซ์ ซึ่งเป็นระบบไฟฟ้าที่ใช้ค่อนข้างแพร่หลายในหลากหลายประเทศ เนื่องจากมีต้นทุนในการผลิตสายไฟหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ ที่ประหยัดกว่าและสามารถส่งไปยังพื้นที่ห่างไกลได้โดยสูญเสียพลังงานในการส่งกระแสไฟฟ้าน้อยกว่าเมื่อเทียบกับระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้า 110 โวลต์
ระบบไฟฟ้า เป็นสิ่งที่สำคัญสำหรับการใช้ชีวิตในปัจจุบัน ช่างไฟจึงควรมีความเข้าใจเกี่ยวกับระบบไฟฟ้ากระแสตรงและกระแสสลับว่ามีความสำคัญอย่างไร รวมถึงมาตรฐานในประเทศไทยว่าใช้ระบบไฟบ้านกี่โวลต์ และความถี่เท่าไร เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน
นอกจากนี้ การติดตั้งรางไฟคุณภาพสูง แข็งแรง ทนทาน ผลิตด้วยมาตรฐานสากล จะช่วยจัดระเบียบสายไฟภายในบ้านเรือนหรืออาคารพาณิชย์ ให้ดูเรียบร้อย สะดวกต่อการซ่อมแซม บำรุงรักษาของช่างไฟ และป้องกันความเสี่ยงจากสายไฟชำรุดอันเกิดจากความร้อนสูงหรือการกัดแทะได้
KJL ผู้นำนวัตกรรมตู้ไฟ รางไฟ ที่ช่างไฟเชื่อมั่น ด้วยเทคโนโลยีการผลิตจากประเทศญี่ปุ่น สอบถามข้อมูลสินค้าได้ที่
LINE Official Account: @KJL.connect หรือคลิก https://lin.ee/lzVhFfo
Facebook: facebook.com/KJLElectric