มาตรฐานการติดตั้งรางเดินสายโลหะตามข้อกำหนดทางไฟฟ้า พ.ศ. 2564

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นภดล วิวัชรโกเศศ

ปัจจุบันการเดินสายในรางเดินสายโลหะ (Metal Wireways) เป็นรูปแบบการติดตั้งที่ผู้ออกแบบและช่างไฟฟ้านิยมเลือกใช้ เนื่องจากสามารถติดตั้งได้สะดวก รวดเร็ว และสวยงาม เมื่อเทียบกับการเดินสายในช่องเดินสายที่เป็นชนิดท่อโลหะ เนื่องด้วยเมื่อช่างไฟฟ้าติดตั้งรางเดินสายโลหะแล้วสามารถเดินสายไฟได้หลายวงจรในคราวเดียวกัน รวมทั้งปัจจุบันรางเดินสายโลหะสามารถสั่งผลิตได้หลากหลายสีเพื่อให้สอดคล้องและมีสีสันกลมกลืนไปกับงานสถาปัตยกรรมของพื้นที่ติดตั้ง สามารถตอบสนองต่อความต้องการของสถาปนิกและเจ้าของงานได้เป็นอย่างดี

มาตรฐานสำคัญของรางเดินสายโลหะมีอะไรบ้าง

ทั้งนี้มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย พ.ศ. 2564 หรือมาตรฐาน วสท. 0220021-22 มีข้อแนะนำที่เป็นมาตรฐานผลิตภัณฑ์ของรางเดินสายโลหะที่สำคัญได้แก่ ลักษณะเป็นรางที่ทำจากแผ่นโลหะขึ้นรูปโดยการพับ มีฝาปิด-เปิดได้ (Covered) และอาจจะมีช่องระบายอากาศ (Perforated) ด้วยก็ได้ วัสดุที่ใช้ทำรางเดินสายส่วนใหญ่ผู้ผลิตมักใช้แผ่นเหล็กคุณภาพสูง ความหนาตั้งแต่ 1.0, 1.2 และ 1.6 มม. ซึ่งจะขึ้นอยู่กับมิติหรือขนาดของรางเดินสายโลหะที่เป็น ความสูง (มม.) x ความกว้าง (มม.) เช่น ขนาด 50 x 50 และ 50 x 100 ความหนาต่ำสุดที่แนะนำที่ 1.0 มม. และขนาด 100 x 100 และ 100 x 150 ความหนาต่ำสุดที่แนะนำที่ 1.2 มม. และถ้ารางเดินสายโลหะขนาด 100 x 200 (หรือ 150 x 200) และ 100 x 300 (หรือ 150 x 300) ความหนาต่ำสุดที่แนะนำจะอยู่ที่ 1.6 มม. เพื่อให้รางเดินสายมีความมั่นคง และแข็งแรงเพียงพอที่จะไม่เสียรูปเมื่อทำการติดตั้งและเดินสาย

วิธีเคลือบผิวแผ่นเหล็กรางเดินสายโลหะ

ในส่วนกรรมวิธีเคลือบผิวแผ่นเหล็กของรางเดินสายเพื่อความคงทน และสามารถป้องกันการผุกร่อนได้อย่างเพียงพอกับการติดตั้งในแต่ละสภาพพื้นที่ โดยมีข้อแนะนำอยู่ 4 ชนิดได้แก่

• แผ่นเหล็กผ่านกรรมวิธีป้องกันสนิม (เริ่มจากการล้างทำความสะอาดแผ่นเหล็กด้วยน้ำยาล้างไขมัน และเคลือบฟอตเฟตด้วยน้ำยา Zinc Phosphate) และพ่นทับด้วยสีฝุ่น (Power Paint)

• แผ่นเหล็กชุบสังกะสีโดยวิธีการไฟฟ้า

• แผ่นเหล็กชุบสังกะสีแบบจุ่มร้อน หรือที่เรียกว่าชุบฮอตดิ๊บกัลวาไนซ์ (Hot-dip Galvanizing) และ

• แผ่นเหล็กชุบอะลูซิงก์

ทั้งนี้ถ้าติดตั้งรางเดินสายโลหะในสถานที่เปียกหรือชื้นมีข้อแนะนำให้เลือกใช้กรรมวิธีการเคลือบผิวด้วยการชุบสังกะสีแบบจุ่มร้อน หรือการเคลือบผิวด้วยการชุบอะลูซิงค์ ทั้งในบางกรณีที่เป็นบริเวณอาจเกิดความเสียหายทางกายภาพกับรางเดินสายโลหะ เช่นติดตั้งรางเดินสายโลหะในบริเวณที่มีไอที่ทำให้ผุกร่อนหรือบริเวณอันตราย การเปลี่ยนชนิดวัสดุของรางเดินสายโลหะจากแผ่นเหล็กเป็นสแตนเลสก็เป็นทางเลือกที่ดีทางหนึ่งเช่นกัน เพื่อให้สามารถป้องกันการผุกร่อนได้อย่างเพียงพอ

หากวิศวกรไฟฟ้าหรือช่างไฟท่านใด ต้องการรางครอบสายไฟคุณภาพดี ตรงตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้า สอบถามข้อมูลสินค้าตู้ไฟ รางไฟได้ที่ KJL LINE Official Account: @KJL.connect